जनपदे आणि महाजनपदे स्वाध्याय

जनपदे आणि महाजनपदे स्वाध्याय

जनपदे आणि महाजनपदे स्वाध्याय इयत्ता सहावी इतिहास

1. खालील प्रश्नांची प्रत्येकी एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

1) जनपदे म्हणजे काय ?

उत्तर :

जनपदे म्हणजे छोटी छोटी राज्ये होय.

2) महाजनपदे म्हणजे काय ?

उत्तर :

काही जनपदे हळूहळू अधिक बलशाली झाली. त्यांच्या भौगोलिक सीमा विस्तारल्या. अशा जनपदांचा महाजनपदे म्हणतात.

3) बौद्ध धर्माची पहिली परिषद कोठे सुरू झाली ?

उत्तर :

गौतम बुद्धांच्या महापरिनिर्वानाणानंतर अजातशत्रूच्या कारकिर्दीत राजगृह येथे बौद्ध धर्माची पहिली परिषद झाली.

4) वजनमापांची प्रमाणित पद्धत कोणी सुरू केली ?

उत्तर :

नंद राजांनी वजनमापांची प्रमाणित पद्धत सुरू केली.

2. सांगा पाहू.

1) आजच्या महाराष्ट्राचा काही भाग तेव्हाच्या या जनपदाने व्यापला होता –

उत्तर :

आजच्या महाराष्ट्राचा काही भाग तेव्हाच्या ‘अश्मक’ या जनपदाने व्यापलेला होता.

2) जनपदांमधील ज्येष्ठ व्यक्तींची असे –

उत्तर :

जनपदांमधील ज्येष्ठ व्यक्तींची ‘गणपरिषद’ असे.

3) ज्या सभागृहात चर्चा होत असे त्याला म्हटले जाई –

उत्तर :

ज्या सभागृहात चर्चा होत असे त्याला ‘संथागार’ असे म्हटले जाई.

4) गौतम बुद्ध गणराज्यातील होते –

उत्तर :

गौतम बुद्ध शाक्य गणराज्यातील होते.

5) चतुरंग सैन्य –

उत्तर :

पायदळ, घोडदळ, रथदळ आणि हत्तीदळ असे चतुरंग सैन्य नंदराज्याच्या जवळ होते.

3. जोड्या जुळवा.

उत्तर :

4. भारतातील विविध घटक राज्ये व त्यांची राजधानी यांची यादी तयार करा.

उत्तर :