माहेर स्वाध्याय
माहेर स्वाध्याय इयत्ता पाचवी मराठी
प्रश्न. 1. एका वाक्यात उत्तरे लिहा.
अ) कवितेत कोणत्या नदीचा उल्लेख केलेला आहे ?
उत्तर :
कवितेत ‘तापी’ नदीचा उल्लेख केलेला आहे.
आ) या नदीकाठच्या मातीचा प्रकार कोणता ?
उत्तर :
ही नदी काठची चिकण माती आहे
इ) कवितेतील स्त्री सोजीचे लाडू कशात बांधणार आहे ?
उत्तर :
कवितेतील स्त्री सोजीचे लाडू शेल्याच्या पदरात बांधणार आहे.
ई) कवितेतील स्त्री सोजीचे लाडू घेऊन कोठे जाणार आहे ?
उत्तर :
कवितेतील स्त्री सोजीचे लाडू घेऊन माहेरी जाणार आहे.
प्रश्न. 2. काय ते लिहा.
अ) ओटा बांधण्यासाठी उपयुक्त माती ……………….
उत्तर :
चिकण माती
आ) लाडू बांधण्यासाठी उपयुक्त पीठ ………………..
उत्तर :
सोजीचे
इ) बहिणीसाठी भाऊ आणणार असलेले वाहन …………………..
उत्तर :
रथ
प्रश्न. 3. चिमणमाती बघून कवितेतील माहेरवाशिणीला एकातून एक कल्पना सुचत गेल्या. त्या कल्पना तुमच्या शब्दांत क्रमाने सांगा.
उत्तर :
चिकण मातीचा ओटा – ओट्यावर जाते मांडणे – जात्यावर सोजी दळणे – सोजीचे लाडू – लाडू शेल्यात बांधणे – भाऊराया येईल – रथ आणील – रथाला नंदी जुंपीन – रथातून माहेराला जाईल – दंगामस्ती करीन.
खेळूया शब्दांशी
‘नदी’ या शब्दातील ‘न’ या अक्षरावरील अनुस्वार लिहिताना, वाचताना विसरला, तर ‘नदी’ हा वेगळा शब्द तयार होतो. या शब्दाचा अर्थ मूळ शब्दापेक्षा वेगळा होतो.
नंदी – नदी अशा प्रकारच्या शब्दांच्या पाच जोड्या लिहा. त्यांतील शब्दांचे अर्थ सांगा.
उत्तर :
i) कंथा – गोधडी कथा – गोष्ट
ii) मंद – हळू मद – गर्व
iii) कंप – थरथरणे कप – चहा पिण्याचे स्थान
iv) दंगा – मस्ती दगा – फसवणूक
v) कुंडी – मातीचे भांडे कुडी – शरीर
vi) खोंड – तरुण बैल खोड – दोष, झाडाचा बुंधा
vii) गंड – गर्व गड – किल्ला
viii) जंग – लढाई जग – दुनिया